MIKROBIOTA A SAMOPOCZUCIE

Nasz organizm to jedna, doskonała, przenikająca się wzajemnie i uzupełniająca się całość. Gdy któryś z elementów nie funkcjonuje prawidłowo, nie możemy mówić o ogólnie pojętym zdrowiu.

W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie tematyką zależności i interakcji w obrębie tzw. osi jelitowo-mózgowej, lub inaczej osi mózg-jelita-mikrobiota – dwukierunkowego szlaku komunikacyjnego łączącego jelita i jelitową florę bakteryjną z OUN (ośrodkowym układem nerwowym).

Flora bakteryjna jelit ma znaczący wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu – układu pokarmowego, układu nerwowego. Jesteśmy już świadomi, że stan naszych jelit wpływa na odporność całego naszego organizmu – mówi się, że odporność bierze się z brzucha. W naszych jelitach znajduje się bowiem ponad 70 % komórek odpornościowych! Stan mikroflory jelitowej wpływa natomiast także na nasze samopoczucie, nastrój i zachowanie. Bardzo często można bowiem zaobserwować współwystępowanie zaburzeń w obrębie jelit czy chorób zapalnych jelit oraz zaburzeń psychicznych.

Badacze z uniwersytetu McMaster w Kanadzie dokonali dość specyficznego odkrycia – na podstawie prowadzonych doświadczeń obwieścili, że stan jelitowej flory bakteryjnej odgrywa niebagatelną rolę w indukowaniu lęku i depresji! Udowodniono, że przyczyną większej podatności na stres, lęk i zachowania depresyjne jest w bardzo wielu przypadkach nieprawidłowa mikroflora jelitowa.

Naukowcy zajmujący się psychoneuroimmunologią przeprowadzili szereg badań nad wpływem mikroflory jelitowej na nasze samopoczucie. Udowodniono, że głównym czynnikiem je warunkującym jest serotonina (hormon szczęścia), o której dotychczas mówiono, że jest produkowana w mózgu. Natomiast aż 90 % serotoniny przy udziale tryptofanu jest produkowane w jelitach! Poziom tego cennego hormonu wpływa bezpośrednio na stan psychiczny, stan emocjonalny i samopoczucie. Jej niski poziom lub brak może stać się przyczyną bezsenności, rozdrażnienia, obniżonego nastroju, a w efekcie – depresji.

Naukowcy wysunęli wniosek, że u osób cierpiących na depresję obserwuje się uszkodzoną mikroflorę jelitową. W konsekwencji staje się ona przepuszczalna dla substancji toksycznych, które mogą wpływać na zaburzenie pracy ośrodkowego układu nerwowego – np. poprzez zmniejszenie produkcji wspomnianego hormonu szczęścia. Poza tym u osób tych w jelitowym układzie nerwowym powstaje stan zapalny, to prowadzi do niszczenia tkanki objętej procesem zapalnym oraz chronicznych uporczywych dolegliwości. W efekcie tego pokarm, który był do tej pory trawiony, staje się antygenem, co prowadzi do nietolerancji pokarmowej.

Co istotne – kiedy jesteśmy pod wpływem stresu – słabnie naturalna bariera ochronna w ścianie jelita, która to uniemożliwia strawionym częściom i bakteriom przedostać się do wnętrza organizmu. Stres może powodować pogorszenie mikroflory jelitowej i doprowadzić do poważnych chorób układu pokarmowego. Ma on wpływ na mikrobiotę, gdyż powoduje długoterminową redukcję pożytecznych bakterii kwasu mlekowego. Przewlekle działający stres może być przyczyną zespołu nieszczelnego jelita, jak również zespołu jelita drażliwego.

Odpowiednie bakterie zasiedlające jelita są więc kluczowe dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania nie tylko układu pokarmowego, ale również nerwowego. Naukowcy są zdania, że odbudowanie mikroflory jelitowej wpływa na zwiększenia wydzielanie serotoniny, która warunkuje powrót do zdrowia.

Na stan mikroflory jelitowej wpływa odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w składniki mineralne i witaminy. Ważną rolę przypisuje się także probiotykoterapii.

*** Pierwsze doniesienia o próbach włączania probiotyków do terapii zaburzeń psychicznych pochodzą z początku XX wieku. Mianowicie w 1910 roku dr George Porter Phillips opisał korzystny wpływ bakterii kwasu mlekowego u chorych na depresję.

Obecnie prowadzone są intensywne badania osi jelitowo-mózgowej oraz dwukierunkowych zależności pomiędzy jelitową florą bakteryjną a funkcjonowaniem OUN. Analizuje się ich rolę w patogenezie zaburzeń psychicznych (depresyjnych i lękowych) i pozwala spojrzeć na nie jako na zaburzenia psychoneuroimmunologiczne.

Kontynuacja badań nad jelitową florą bakteryjną oraz dalsza analiza tego, jak probiotyki wpływają na funkcje ośrodkowego układu nerwowego oraz jakie jest ich terapeutyczne działanie w kontekście zaburzeń psychicznych, pozwala na bardziej holistyczne spojrzenia na chorych psychicznie. Otwierają się tym samym nowe możliwości wspierające zapobieganie i leczenie zaburzeń psychicznych, co może stanowić przełomowy krok ku poprawie skuteczności prowadzonych terapii.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ciekawostka:

* bariera jelitowa – największa, osiągająca 400–600 m2 powierzchni, jaką nasz organizm kontaktuje się ze światem zewnętrznym
* masa mikrobioty w przewodzie pokarmowym dorosłego człowieka wynosi średnio ok. 1–2 kg
* jelita są zamieszkane przez ok. 1013–1014 mikroorganizmów, co stanowi 10 razy większą liczbę niż liczba komórek w ludzkim organizmie, mikroorganizmy te zawierają 150 razy więcej genów niż ludzki genom